Pamiętniki synowca Stanisława Augusta (o książce)

W 1979 roku Instytut Wydawniczy PAX wydał pamiętniki Stanisława Poniatowskiego – bratanka* Stanisława Augusta. Z języka francuskiego przełożył je oraz wstępem i przypisami opatrzył Jerzy Łojek. Poniżej zamieszczamy informację z okładki książki.

INFORMACJA Z OKŁADKI KSIĄŻKI:

Postać księcia Stanisława Poniatowskiego jest na ogół mało znana czytelnikowi polskiemu. Wydane obecnie [1979] Pamiętniki synowca Stanisława Augusta, których treścią są notatki autobiograficzne księcia Stanisława, pozwalają bliżej poznać nie tylko koleje życia i działalności autora, w którego osobie król Stanisław August upatrywał swego następcę na tronie Rzeczypospolitej, ale wnoszą szereg interesujących szczegółów do historii Polski w drugiej połowie XVIII wieku.

Książę Stanisław Poniatowski, sprawujący od 1784 roku r. urząd podskarbiego wielkiego litewskiego, jeden z najbogatszych wówczas ludzi w Polsce, należał niewątpliwie do bardziej światłych umysłów swej epoki. W swych rozległych dobrach na Ukrainie zapoczątkował system generalnego oczynszowania, w swej działalności politycznej i dyplomatycznej czynił przy poparciu króla zabiegi o ustanowienie w Polsce hierarchii dziedzicznej. Bardzo interesujące są relacje księcia Stanisława z jego podróży dyplomatycznych, które odbywał na polecenie króla Stanisława Augusta, a zwłaszcza treść jego rozmów z cesarzem austriackim Józefem II w 1787 r. i z jego następcą Leopoldem II w 1791 r. Dużo miejsca zajmują w notatkach autora pamiętników wspomnienia z jego pobytu na dworze petersburskim w ostatnich miesiącach panowania Katarzyny II i w pierwszym okresie rządów Pawła I, zawierające interesującą charakterystykę obu władców, z którymi książę Stanisław często rozmawiał w czasie dworskich uroczystości. Po III rozbiorze Polski książę Stanisław przeniósł się na stałe do Włoch, gdzie przebywał do końca życia.

Przekładu pamiętników, pisanych przez autora po francusku, dokonał znany historyk Jerzy Łojek, opatrując je obszernym wstępem, zawierającym szczegółowe informacje o rodzinie Poniatowskich, których potomkowie żyją do dziś we Francji, oraz o życiu i działalności samego księcia Poniatowskiego.

*bratanek – przestarz. synowiec