Di Artykuł Antoniego Dydycza pt. „Opisanie odnalezienia relikwii św. Jozafata Kuncewicza na tle jego życia oraz dziejów jego doczesnych szczątków” ukazał się w Studiach Teologicznych w 1997 roku (Studia Teologiczne: Białystok, Drohiczyn, Łomża 15/1997). Został umieszczony w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl i udostępniony do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku. Poniżej zamieszczamy Wstęp bez przypisów oraz cały artykuł do pobrania w formacie PDF.
Artykuł przypominamy z okazji przypadającej w tym roku 400. rocznicy męczeńskiej śmierci Jozafata Kuncewicza (ca 1580- 12 XI 1623) – biskupa unickiego, którego relikwie znajdują się w bazylice św. Piotra w Watykanie.
WSTĘP
Ojciec Święty Urban VIII ogłaszając Jozafata Kucewicza błogosławionym, w następujących słowach uzasadnia swoją decyzję z dnia 16 maja 1642 roku: „Na prośbę Najjaśniejszych Polski i Szwecji królów Zygmunta i Władysława IV, jak i na życzenie Metropolitów, Arcybiskupów, Biskupów: Wojewodów, Książąt, całego Kleru i całego Katolickiego Ludu Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego, całej Rusi, a także wielebnych Zakonników Bazylianów – sprawę Sługi Bożego Jozafata, Arcybiskupa Połockiego z tegoż Zakonu, za Chrystusa i Wiarę Katolicką, i za jedność z Kościołem Rzymskim umęczonego przez schizmatyków w Witebsku na Białej Rusi (…) należy zbadać dokładnie, a po uczynieniu tegoż, wpisać Go w poczet Męczenników” (Rzym, 14 XII 1642).
Natomiast papież Leon XIII, rozciągając Jego wspomnienie liturgiczne na cały Kościół napisze: „Święty Jozafat Arcybiskup Połocki przesławne światło ludów Polski i Rusi” (28 VII).
Przytaczam tuż na początku te dwie opinie, aby zwrócić uwagę na szczególny wymiar męczeństwa św. Jozafata, ktore dokonało się w przestrzeni wielopłaszczyznowej tak w znaczeniu narodowym, jak i kulturowym, a przede wszystkim religijnym. Męczeństwo to znalazło się na styku wielu tradycji, obyczajów i wyznań. To męczeństwo jest też ukoronowaniem podobnego w zasadniczej treści życia Jozafata Kuncewicza.
O św. Jozafacie napisano wiele. Obecny artykuł zostanie poświęcony głównie przedstawieniu różnych okoliczności, związanych z odnalezieniem relikwii św. Jozafata w czasie pierwszej wojny światowej, zgodnie z relacją O. Remberta, kapucyna, ktory pełnił obowiązki kapelana w armii niemieckiej i przez dłuższy czas przebywał w Białej Podlaskiej. W języku polskim, zdaje się, że jest to rzecz – jak dotychczas – nie znana. Warto więc zaznajomić się z tym opisem, który zostanie podany w streszczeniu.
Dla całości obrazu wypada również przynajmniej pokrótce przedstawić życie i męczeństwo św. Jozafata, dzieje jego relikwii oraz przybliżyć nieco osobę o. Remberta, jako autora opisu.
CZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ W FORMACIE PDF>>>
CZYTAJ RÓWNIEŻ NA NASZEJ STRONIE:
Michał Rożek: POLONIKA W KOŚCIOŁACH RZYMU>>>
Witold Zahorski: POLAK WE WŁOSZECH>>>
Michał Rożek w przewodniku POLONIKA W KOŚCIOŁACH RZYMU zamieścił następującą informację o relikwiach św. Jozafata Kuncewicza znajdujących się w bazylice św. Piotra:
„Otóż w prawej – od wejścia – nawie pod ołtarzem z mozaiką przedstawiającą „Mszę św. Bazylego” spoczywają relikwie św. Jozafata Kuncewicza, arcybiskupa połockiego, zabitego w roku 1623 przez mieszczan Witebska. Natychmiast po tej męczeńskiej śmierci rozpoczął się gwałtowny kult Kuncewicza. W roku 1642 papież Urban VIII ogłosił Jozafata błogosławionym. W związku z wojnami kozackimi zabezpieczono relikwie męczennika, przewożąc je z miejsca na miejsce. W XVIII stuleciu zrazu znalazły schronienie w kaplicy zamku Radziwiłłów w Białej Podlaskiej potem zostały przeniesione do tamtejszej cerkwi Bazylianów noszącej wezwanie św. Barbary. W roku 1867 papież Pius IX kanonizował Jozafata jako męczennika za unię brzeską. Rząd carski tępiący Unitów, nie mogąc przeszkodzić w kanonizacji nakazał bezwzględnie ukryć relikwie świętego, tak by nie stały się przedmiotem kultu. Zdjęto je z ołtarza w cerkwi św. Barbary w Białej Podlaskiej i potajemnie zamurowano w podziemiach tejże cerkwi. W ukryciu przetrwały aż do roku 1916. Odnalezione szczątki św. Jozafata natychmiast przewieziono do Wiednia, umieszczając je w greckokatolickim kościele św. Barbary. Tutaj odbierały cześć aż do roku 1949, kiedy przeniesiono je do Rzymu i umieszczono w bazylice św. Piotra, w osobnym ołtarzu św. Bazylego.” (s. 23)
Witold Zahorski w swoim vademecum POLAK WE WŁOSZECH napisał:
„W tej samej nawie [prawej od wejścia] pod ołtarzem z mozaiką Msza św. Bazylego złożone są zwłoki św. Jozafata Kuncewicza, zamordowanego w 1623 roku, a kanonizowanego 29 czerwca 1867 r. Przywieziono je do Rzymu skomplikowaną drogą z sowieckiego muzeum bezbożniczego, przez Wiedeń i Recanati.” (wyd. IV s. 93)
W PRZEWODNIKU PO WATYKANIE czytamy:
„Ołtarz św. Bazylego. Mozaikowa nadstawa ołtarza (1748-1751) została zaczerpnięta z malowidła P. Subleyrasa (1748). Bazyli, doktor Kościoła greckiego, żyjący w Kapadocji ok. Połowy IX w., odprawia mszę w dniu Objawienia Pańskiego 372 r., w obecności cesarza Walensa. W szklanej urnie pod ołtarzem są przechowywane śmiertelne szczątki św. Jozafata Kuncewicza (1580-1623), biskupa i męczennika, kanonizowanego w 1867 r. i przeniesionego tutaj w listopadzie 1963 r.” (s. 80)
Oprac. Agata Rola-Bruni
Commenti