Z Podhajec do Rzymu. Życie i służba księdza Mieczysława Kowalczyka TChr

Życie ks. Mieczysława Kowalczyka (1911-1986) przypadło na burzliwy, wypełniony konfliktami międzynarodowymi i tragediami ludzkimi okres XX wieku.

Po maturze (1932) Mieczysław Kowalczyk studiował przez dwa lata prawo, następnie odbył służbę wojskową w Rzeszowie w 7 Pułku Piechoty. Po wybuchu wojny w 1939 roku został aresztowany przez wojska rosyjskie i uwięziony w Brzeżanach. Później przebywał w obozie koncentracyjnym w Starobielsku i w obozie pracy na Uralu.

W lutym 1942 dołączył do Armii gen. Andersa, z którą przeszedł szlak bliskowschodni.  Uczestniczył w kampanii włoskiej 2 Korpusu, którą ukończył w stopniu kapitana. Podczas bitwy o Monte Cassino pełnił funkcję adiutanta w 6 Baonie Strzelców Karpackich. Został odznaczony: Krzyżem Walecznych w 1944 roku, Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1945), medalami brytyjskimi – Gwiazdą za Wojnę 1939-1945, Gwiazdą za Italię, Medalem Obrony i Medalem Wojny 1939-1945. Pisze o nim Melchior Wańkowicz w książce „Bitwa o Monte Cassino” (wyd. I trzytomowe, 1945-1947).

W latach 1947-1952 Mieczysław Kowalczyk przebywał w Anglii, pracując, jak to sam określił «na chleb».

W 1952 roku, w wieku ponad czterdziestu lat wstąpił do Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Po rocznym nowicjacie odbytym we Francji rozpoczął studia w Rzymie. Mieszkał jako kleryk w Papieskim Kolegium Polskim na Awentynie, które prawdopodobnie znał, gdyż po wyzwoleniu Rzymu przez aliantów w 1944 roku zajmowały go oddziały 2 Korpusu. „Gdy był klerykiem w Kolegium, między nim a innymi klerykami była dosyć duża różnica wieku. Potrafił on jednak tak się zachowywać, że nie odczuwało się różnicy, mimo że przecież w wojsku był oficerem” – wspominał po latach abp Szczepan Wesoły, który w tym czasie również był mieszkańcem Kolegium.

Święcenia kapłańskie M. Kowalczyk otrzymał z rąk abp Józefa Gawliny w roku 1958. Rok później, z nominacji abp Gawliny został duszpasterzem Polaków we Włoszech. W tym czasie liczebność Polonii włoskiej sięgała ok. 2000 osób. Społeczność ta składała się w większości z byłych żołnierzy, których ks. M. Kowalczyk dobrze znał. Przyszło mu więc pełnić posługę wśród „podobnych sobie rozbitków, którzy utracili ojczyznę, najbliższych i żyć musieli z dala od kraju.” Z krótkimi przerwami, posługa ta trwała do 1986 r. W tym czasie ks. M. Kowalczyk mieszkał przy kościele polskim św. Stanisława B.M. w Rzymie, odwiedzał skupiska Polonii we wszystkich regionach Włoch.

Ks. Mieczysław Kowalczyk TChr zmarł w Polsce 13 sierpnia 1986 r. w czasie pobytu leczniczego w Cieplicach. Spoczął w grobowcu Towarzystwa na Cmentarzu Miłostowskim w Poznaniu.

W 2008 roku ukazała się książka Iwo Werschlera pt. „Z Podhajec do Rzymu. Życie i służba księdza Mieczysława Kowalczyka TChr na tle czasów i wydarzeń”. Rozdział VII pt. “Duszpasterz Polaków we Włoszech” dostępny jest na stronie Wydawnictwa Hlondianum. POBIERZ PDF→

Zainteresowani życiem Mieczysława Kowalczyka oraz powojennymi losami Polaków we Włoszech znajdą w tej książce wiele ciekawych informacji.

Książkę tę polecamy z okazji 90. rocznicy powstania Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej (8 IX 1932), którego członkiem od 1952 roku był ks. Mieczysław Kowalczyk TChr – jeden z pierwszych chrystusowców pracujących we Włoszech.

Agata Rola-Bruni