By Questo articolo è stato scritto in polacco. Puoi tradurre questa pagina web automaticamente nella tua lingua con Google. Se ti serve aiuto consulta la guida: Modificare le lingue di Chrome e tradurre pagine web.
Z okazji 20-lecia działalności ASCE (Association of Significant Cemeteries in Europe), obchody Europejskiego Tygodnia Poznawania Cmentarzy (WDEC) trwają w tym roku nie siedem a dwadzieścia dni. Chociaż Cmentarz Flaminio (Cimitero Flaminio), potocznie zwany Prima Porta, nie został jeszcze zaliczony do cmentarzy ważnych (significant), to dla Polaków jest miejscem wyjątkowym. Na tym cmentarzu wydzielono część polską i wybudowano kaplicę, którą 1 listopada 1991 roku poświęcił Jan Paweł II. Wielu Polaków spoczywa też w innych częściach cmentarza Flaminio – pisze o nich M. I. Kwiatkowska w książce pt. „Groby polskie na cmentarzach Rzymu”. Włączając się w obchody WDEC 2021 pragniemy przypomnieć sylwetkę Kazimiery Dąbrowskiej (1890-1972) – genialnej polskiej artystki, której prace możemy zobaczyć m.in. w Muzeach Watykańskich (wystawa filatelistyczna).
Serdecznie dziękujemy Panu Jerzemu Bielawskiemu – Prezesowi Okręgu Kaliskiego Polskiego Związku Filatelistów za udostępnienie artykułu pt. „Skromna Polka genialną artystką miniatury”, który za zgodą Autora publikujemy w całości. Artykuł jest dostępny także w pdf: https://www.polacchiinitalia.it/wp-content/uploads/2021/05/publikacja_dabrowska_www.pdf
REDAKCJA
Jerzy Bielawski
SKROMNA POLKA – GENIALNĄ ARTYSTKĄ MINIATURY
w 125. rocznicę urodzin Kazimiery Dąbrowskiej
3. marca 2015 roku minęła 125. rocznica urodzin wybitnej polskiej miniaturzystki, Kazimiery Dąbrowskiej, która tworzyła w Polsce i Watykanie. Mimo znacznego dorobku w dziedzinie miniatury portretowej oraz małej formy, jaką stanowi znaczek pocztowy, w kraju rodzinnym jest mało znaną i prawie zapomnianą osobą. Niech więc ta rocznica będzie okazją, aby przypomnieć postać i dorobek artystyczny wybitnej Polki. Szczególnie filateliści są zobowiązani do spełnienia tej powinności, gdyż w latach 1951-1969 dla Poczty Watykanu artystka zaprojektowała ponad sto znaczków, jeden bloczek i szereg kartek pocztowych. Znaczki watykańskie przez nią projektowane należały do najładniejszych i nie bez powodu cieszyły się wielkim powodzeniem wśród filatelistów. Okolicznościowy artykuł daje możliwość zaprezentowania znaczków watykańskich zaprojektowanych przez polską autorkę, co może tylko wzbudzić u każdego wiele estetycznych doznań.
Kazimiera Kinga Dąbrowska urodziła się 3. marca 1890 roku w Radomiu. Początkowo uczyła się w Warszawie w Żeńskiej Szkole Artystycznej pod kierunkiem Leokadii Łempickiej (1904-1905), następnie w Szkole Malarstwa i Rysunku u Miłosza Kotarbińskiego (1907-1908). Kolejne lata to samodzielna twórczość artystyczna, która wyrażała się w dwóch formach plastycznych, jak portretowe malarstwo miniaturowe i grafika użytkowa. W tym czasie stworzyła m.in. wiele rysunków i szkiców rodzinnych, które się jednak nie zachowały. Od 1916 roku artystka wielokrotnie i z dużym powodzeniem wystawiała swoje prace w warszawskiej „Zachęcie”, w Krakowie i we Lwowie. Szczególną uwagę krytyki wzbudziła jej kolekcja miniatur ludzi teatru (w osobach m.in. Wincentego Rapackiego, Józefa Kotarbińskiego, Ludwika Solskiego, Stefana Jaracza, Juliusza Osterwy) prezentowana w 1929 roku w Salach Redutowych Teatru Wielkiego w Warszawie z okazji 100. rocznicy śmierci Wojciecha Bogusławskiego (1757-1829). W sezonach 1929, 1930 i 1931 artystka prezentowała swój dorobek w Paryżu (Salon des Artistes Francais), a prasa francuska pisała o jej twórczości z dużym uznaniem. W tym czasie zdobywała za swą twórczość wyróżnienia i medale. W jej dorobku artystycznym dominowały miniatury portretowe mężów stanu, jak Józef Piłsudski, Ignacy Jan Paderewski, Ignacy Mościcki; dostojników kościelnych (kard. Adam Sapieha, kard. Stefan Wyszyński) i wybitnych ludzi teatru.
W 1935 roku na zaproszenie Ignacego Paderewskiego artystka przebywała kilka miesięcy w Szwajcarii, wykonując jego miniaturowy portret (pierwszy stworzyła w 1919, kiedy pianista był premierem rządu Polski Odrodzonej). Po powrocie pracowała w Warszawie, w swej niewielkiej pracowni przy Alejach Ujazdowskich. W tym czasie otrzymała Złoty Krzyż Zasługi Rzeczypospolitej.
W grudniu 1936 roku Kazimiera Dąbrowska zamieszkała w Rzymie, gdzie pozostała do końca życia. W zaciszu zakonnym (mieszkała w klasztorze sióstr św. Józefa z Cluny) stworzyła miniaturowe portrety papieża Piusa XI, fizyka Guglielmo Marconiego, wynalazcy radia; papieży: Piusa IX, Leona XIII, Piusa X, Benedykta XV, Jana XXIII, Pawła VI, generała zakonu OO Jezuitów Włodzimierza Ledóchowskiego. Ponadto stworzyła cykle miniatur ilustrujących działalność duszpasterską papieży, miniatury poświęcone najważniejszym wydarzeniom oraz rocznicom religijnym i historycznym.
W okresie II wojny światowej artystka nie przerwała pracy twórczej. W tym czasie stworzyła portrety polskich bohaterów narodowych, m.in. majora Hubala, gen. Władysława Sikorskiego, Józefa Hallera. Jej szczególny kult do Matki Bożej stał się inspiracją do stworzenia miniatur Matki Bożej Ostrobramskiej (1941), Madonny Częstochowskiej i Matki Bożej Fatimskiej (1943). W tym czasie wykonała miniatury portretów papieża Piusa XII, Prymasa Polski kard. Augusta Hlonda. Wykonała też cykl miniatur zasłużonych Polaków, jak: Maria Curie-Skłodowska, brat Albert, ojciec Maksymilian Kolbe.
W czerwcu 1950 roku z okazji Roku Świętego Kazimiera Dąbrowska eksponowała 100 miniatur i 75 rysunków w Palazzo della Canceleria Apostolica w Sali Centio Giorni, po raz pierwszy udostępnionej świeckiemu artyście. Wystawa zorganizowana z inicjatywy Piusa XII stała się wielkim wydarzeniem artystycznym Rzymu, jak również wydarzeniem dla samej artystki. Jej twórczość zyskała wiele pochlebnych recenzji. Radio Watykańskie nadało specjalną audycję, wydano pamiątkowy album z pracami polskiej artystki, dziennik „L’Osservatore Romano” podkreślał m.in. „doskonałość i subtelność rysunku” oraz „wyczucie artystyczne w doborze kolorów”. Uznano, że artystka posiada wyjątkowy talent malowania dużych scen na miniaturowych przestrzeniach w stylu renesansowych fresków.
Nazbyt intensywna praca oraz przemęczenie spowodowały pogorszenie stanu zdrowia. W 1952 roku artystka przerwała pracę twórczą i poddała się leczeniu oraz wypoczynkowi w szwajcarskim Fryburgu. Po powrocie podjęła pracę twórczą w nowej dla siebie dziedzinie, jak projektowanie znaczków dla Poczty Watykańskiej. W tym czasie posiadała bowiem bogaty dorobek artystyczny w zakresie tworzenia dzieł miniaturowych, co miało niebagatelne znaczenie przy tworzeniu znaczka pocztowego, jako miniaturowego dzieła sztuki. W okresie 18. lat wykonała 28 emisji, na które złożyły się 102 znaczki i 1 blok.
W roku 1951 Kazimiera Dąbrowska – przed podjęciem jeszcze leczenia – po raz pierwszy zaprojektowała znaczki watykańskie. W 1953 roku natomiast nastąpił oficjalny debiut w dziedzinie projektowania znaczków. Poniżej zgodnie z katalogiem Michla podaję zestawienie wszystkich znaczków projektowanych przez polską artystkę.
1951. 06.03. Do obiegu wprowadzono cztery znaczki (Mi 174-177) dla upamiętnienia pierwszej rocznicy beatyfikacji Piusa X (1835-1903-1914) [Przy imionach papieży podano w nawiasie rok urodzin, koronacji i śmierci]. Dwa pierwsze o nominałach 6 i 10 L przedstawiają portret papieża, będący kopią miniatury wykonanej przez artystkę w 1939 roku. Dwa pozostałe walory z tej serii opracował Corrada Mezzana (1890-1952). Po jego śmierci polska artystka stała się przez wiele lat jednym z głównych projektantów znaczków Watykanu.
1953.02.02. Do obiegu wprowadzono dwa znaczki (Mi 190-191) dla uczczenia 50. rocznicy męczeństwa św. Marii Goretti (1890-1902). Emisja zaprojektowana została na prośbę sekretarza stanu Giovanniego Battisty Montiniego, późniejszego papieża Pawła VI (1897-1963-1978).
1954.04.28. Do obiegu wprowadzono trzy wielobarwne znaczki (Mi 227-229) z cudownym obrazem Matki Bożej Ostrobramskiej, której miniaturę autorka wykonała w 1941 r. Znaczki rozpoczęły cykl emisji maryjnych, które artystka z pełnym powodzeniem kontynuowała w następnych latach.
1956.02.22. [W roku 1956 Kazimiera Dąbrowska zaprojektowała wszystkie znaczki watykańskie] Pierwsza seria lotnicza wprowadzona do obiegu składa się z dziewięciu znaczków (Mi 241-249) ukazujących Archanioła Gabriela w scenach zwiastowania NMP, wg dzieł znanych mistrzów włoskich (m.in. Leonardo da Vinci: 15, 50 i 300 L).
1956.04.27. Wprowadzono serię sześciu znaczków (Mi 250-255) dla upamiętnienia 450-lecia Gwardii Szwajcarskiej. Na znaczkach o nominałach 4 i 35 L wizerunek kapitana G. Rousta, który zginął 6.05.1527r. w obronie papieża Klemensa VII (1478-1523-1534) i Bazyliki św. Piotra przed atakiem wojsk najemnych cesarza Karola V Habsburga (1500-1558).
1956.05.19. Dla uczczenia 500.rocznicy śmierci św. Rity z Cascii (ur. między 1360 a 1380 – zm.1457) wydano trzy znaczki (Mi 256-258) z jej portretem.
1956.07.31. Emisja dwóch znaczków (Mi 259-260) upamiętniła 400. rocznicę śmierci św. Ignacego Loyoli (1491-1556). Na znaczkach reprodukcja obrazu z XVII wieku, znajdującego się w zakrystii kościoła Il Gesu w Rzymie. Obraz przedstawia św. Ignacego Loyolę, założyciela Towarzystwa Jezusowego, który klęczy przed papieżem Pawłem III (1468-1534-1549).
1956.10.30. Seria dwóch znaczków (Mi 261-262) poświęcona 500.rocznicy śmierci św. Jana Kapistrana (1386-1456): Miniatura obrazu włoskiego malarza Sebastiano di Cola (1456-1506) ukazująca postać świętego, patrona prawników. W Polsce założył zakon bernardynów.
1956.12.20. Dla uczczenia w Polsce Roku Maryjnego wprowadzono do obiegu trzy znaczki (Mi 263-265) z obrazem Czarnej Madonny Częstochowskiej.
1957.03.21. Emisja czterech znaczków (Mi 266-269) dla uczczenia setnej rocznicy śmierci św. Dominika Savio (1842-1857), wychowanka św. Jana Bosco (1815-1888)
1957.06.27. 500-lecie Kolegium Capranica. Spośród czterech znaczków (Mi 270-273), dwa o nominałach: 10 i 100 L Pius XII (Mi 271 i 273) proj. K. Dąbrowska; 5 i 55 L (Mi 270-272) popiersie kardynała Domenico Capranica (1400-1458) i widok seminarium, proj. Guido Veroi (1926-2013). 5
stycznia 1457 kardynał powołał do życia kolegium, które przyjęło nazwę od jego nazwiska jako założyciela.
1957.11.14. Emisja czterech znaczków (Mi 276-279) z okazji 800-lecia Sanktuarium Maryjnego w Mariazell (Austria)
1958.02.21. Seria sześciu znaczków maryjnych (Mi 282-287) upamiętniających setną rocznicę objawienia Matki Bożej w Lourdes
1958.06.19. Seria czterech znaczków (Mi 288-291) + blok nr 2 emisji z okazji udziału Stolicy Apostolskiej w Światowej Wystawie „Bruksela’58”. Na znaczkach: 35 i 300 L Pius XII (1876-1939-1958), 60 i 100 L pawilon watykański „Civitas Dei”. W bloku znaczki (Mi 292-295) + napis okolicznościowy i ornament z insygniami papieskimi
1958.07.02. Emisja czterech znaczków (Mi 296-299) dla uczczenia 200. rocznicy urodzin rzeźbiarza Antoniego Canovy (1757-1822). Na znaczkach popiersia papieży: 5 L Klemens XIII (1693-1758-1769), 10 L Klemens XIV (1705-1769-1774), 35 L Pius VI (1717-1775-1799), 100 L Pius VII (1740-1800-1823).
1959.12.14. Trzy znaczki (Mi 327-329 ) emisji Boże Narodzenie. Na znaczkach reprodukcja obrazu Rafaela (1483-1520)
1960.11.04. Emisja trzech znaczków (Mi 344-346) dla upamiętnienia przeniesienie relikwii św. Piusa X (1835-1903-1914) do Wenecji: 15 L Pius X wsiada do gondoli, 35 L Jan XXIII (1881-1958-1963) modli się przy trumnie Piusa X, 60 L pogrzeb Piusa X na pl. św. Marka w Wenecji.
1961.02.28. Emisja trzech znaczków (Mi 363-365) dla upamiętnienia 1100. rocznicy śmierci św. Meinrada (ok. 797-861), mnicha benedyktyńskiego, pustelnika, patrona Einsiedeln w Szwajcarii. Dwa znaczki: 30 L postać świętego i 40 L Czarna Madonna z Einsiedeln (Mi 363 i 364) wg projektu K. Dąbrowskiej, znaczek o nominale 100 L widok klasztoru wg projektu P. Grasseliniego
1962.03.13. Emisja dwóch znaczków lotniczych (Mi 391-392) z reprodukcją rzeźby włoskiego artysty, Filippo della Valle (1698-1768), przedstawiającej Archanioła Gabriela ze sceny Zwiastowania NMP
1963.10.16. Emisja czterech znaczków (Mi 432-435) upamiętniająca koronację papieża Pawła VI (1897-1963-1978)
1964.06.16. Seria pięciu znaczków (Mi 454-458) emitowanych z okazji 400. rocznicy śmierci Michała Anioła (1475-1564): 10 L autoportret artysty – Muzeum Kapitolińskie w Rzymie; 25 L prorok Izajasz, 30 L Sybilla Delficka, 40 L prorok Jeremiasz, 150 L prorok Joel – fragmenty fresków artysty w Kaplicy Sykstyńskiej
1964.11.16. Dwa znaczki (Mi 462-463) wydane dla uczczenia 500. rocznicy śmierci kardynała Mikołaja Cuzano (1401-1464) 40 L dom rodzinny kardynała nad Mozelą, 200 L grobowiec kardynała w Bazylice św. Piotra w Rzymie
1965.03.18. Sześć znaczków (Mi 471-476) upamiętniających kanonizację 22 Męczenników z Ugandy
1965.05.18. Seria czterech znaczków (Mi 477-480) emitowanych dla upamiętnienia 700. rocznicy urodzin Dantego Alighieri (1265-1321), włoskiego poety, kodyfikatora języka włoskiego, tercjarza franciszkańskiego; autora Boskiej komedii, poematu o podróży przez Piekło, Czyściec i Raj.
1965.11.25. Trzy znaczki (Mi 487-489) emisji Boże Narodzenie. Rodzina Święta w narodowym stroju peruwiańskim na tle góry Machu Picchu.
1966.05.03. Emisja sześciu znaczków (Mi 502-507) upamiętniająca 1000-lecie chrześcijaństwa w Polsce Sacrum Poloniae Millenium. 15 L Mieszko I i Dąbrówka; 25 L św. Wojciech i katedry w Gnieźnie i Wrocławiu; 40 L św. Stanisław Biskup na tle Wawelu i Skałki w Krakowie; 50 L królowa Jadwiga, w tle Ostra Brama w Wilnie i dziedziniec UJ w Krakowie; 150 L Matka Boża Królowa Polski, w tle Jasna Góra i katedra św. Jana w Warszawie; 220 L papież Paweł VI wita grupę młodzieży polskiej w strojach ludowych, u góry widoczne polskie słowa „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”, na dole: „Na wieki wieków. Amen”.
1968.11.28. Trzy znaczki (Mi 541-543) emisji Boże Narodzenie (Figura Dzieciątka – Praga)
1969.11.18. Ostatnia seria (Mi 553-555) projektowana przez polską artystkę dla uczczenia 100-lecia działalności „Stowarzyszenia Świętego Piotra” (Circolo San Pietro). Na znaczkach: 30 L Pius IX (1792-1846-1878), 50 L godło stowarzyszenia, 220 L Paweł VI (1897-1963-1978)
Kazimiera Dąbrowska w dalszym ciągu kontynuowała pracę twórczą. Tworzyła portrety papieży Jana XXIII i Pawła VI, posłów watykańskich i kardynałów, wśród nich Stefana kardynała Wyszyńskiego, z którym pozostawała w kontakcie listownym. Artystka planowała stworzyć cykl 35. tryptyków, ukazujących najważniejsze wydarzenia w Kościele i w Watykanie. Projekt zatwierdził osobiście papież Paweł VI, który dla ekspozycji prac postanowił oddać specjalną salę w letniej rezydencji papieży w Castel Gandolfo. Ambitne zamierzenie z różnych względów nie zostało w pełni zrealizowane.
W uznaniu zasług za bogatą, o wyjątkowym charakterze, twórczość artystyczną wybitna Polka otrzymała liczne odznaczenia. Za całokształt swej twórczości otrzymała w kraju (1935) Złoty Krzyż Zasługi Rzeczypospolitej „Croce d’Oro al Merito della Republica Polacca”. W 1937 roku została wyróżniona przez Ojca Świętego Piusa XI medalem „Pro Ecclesia et Pontifice”. W 1951 otrzymała „Croce del Sovrano Ordine di Malta” z rąk Wielkiego Mistrza Zakonu Maltańskiego, księcia Ludovico Chigi Albani della Rovere (1866-1951), którego portret artystka wykonała jeszcze w 1940 roku. W 1960 prezydent Republiki Włoskiej Giovanni Gronchi (1887-1978) przyznał jej odznaczenie państwowe „Cavaliere al Merito della Republica Italiana”.
Z okazji 80. rocznicy urodzin Kazimiery Dąbrowskiej w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu zorganizowano w 1970 roku wystawę jej prac i pamiątek, jedyną w Polsce powojennej. Zaprezentowano, korzystając ze zbiorów prywatnych, kilkadziesiąt miniatur, jak: autoportret artystki (1936), papież Pius XI (1937), papież Jan XXIII (1956), Stefan Żeromski (1921), fotografie miniatur sławnych aktorów, jak Juliusz Osterwa i inni. Ponadto pokazano znaczki pocztowe Watykanu wg projektów polskiej artystki, recenzje, wycinki z prasy krajowej i zagranicznej oraz materiały dotyczące twórczości „miniaturzystki czterech papieży” (Piusa XI, Piusa XII, Jana XXIII i Pawła VI).
Wybitna polska artystka zmarła 4. lutego 1972 roku w swoim skromnym pokoju klasztornym, w którym mieszkała i tworzyła niemal przez cały okres swego pobytu w Rzymie. Tego samego dnia papież Paweł VI przesłał depeszę kondolencyjną. Wiadomość o jej śmierci ukazała się w „L’Osservatore Romano” dwa dni później. Nabożeństwo żałobne zostało odprawione w polskim kościele św. Stanisława. Uczestniczyli w nim przedstawiciel watykańskiego sekretariatu stanu kard. Igino Quadraroli, liczni duchowni i rzymska Polonia. Artystka została pochowana na rzymskim cmentarzu przy via Flaminga. W prasie ukazały się liczne wspomnienia pośmiertne, a 15. marca 1972 r. w auli posiedzeń naukowych Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie ks. Jerzy Langman wygłosił odczyt o zmarłej i jej twórczości.
Efektem twórczości Kazimiery Dąbrowskiej było ponad tysiąc miniatur, prac należących do rzadkiej, trudnej i wymagającej wyjątkowego talentu dziedziny twórczości plastycznej. Była mistrzynią w tworzeniu miniatury, którą kunsztownie potrafiła zastosować przy projektowaniu znaczka pocztowego, będącego wyjątkowym dziełem sztuki, docierającym codziennie do szerokiego grona odbiorców. Część jej dorobku artystycznego znalazła się w zbiorach prywatnych i muzeach, jak Muzea Watykańskie, Muzeum Narodowe i Teatralne w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie. Znaczna część jej prac, zwłaszcza z polskiego okresu twórczości, zaginęła podczas II wojny światowej albo uległa zniszczeniu (artystka wspominała o ponad czterystu pracach).
Ze spuścizny artystycznej polskiej miniaturzystki to zapewne znaczki emitowane przez Pocztę Watykanu pozostaną na trwałe w zbiorach filatelistów gromadzących walory watykańskie. One będą zawsze przypominać o zasługach dla filatelistyki wybitnej polskiej artystki.
Jako potwierdzenie wielkiej skromności naszej Rodaczki niech posłużą słowa ks. Michała Dyląga, który w sposób szczególny interesował się jej życiem i twórczością: „Kazimiera Dąbrowska zmarła 4. lutego 1972 roku w biedzie, nawet nie było ją za co pochować. Ofiarowała swój talent Kościołowi, który w pełni jej nigdy nie wynagrodził. Żyła samotnie i tak też odeszła z tego świata, nigdy nie będąc kolekcjonerką znaczków”.
Literatura:
1. Jerzy Bielawski, Kazimiera Dąbrowska projektantka znaczków pocztowych Watykanu. „Filatelista” 1997 nr 2
2. Michał Dyląg, Skromna pani o cudownych oczach. „Sodali Polonia” r. 57, 1977
3. Wiktor Dziulikowski, Kazimiera Kinga Dąbrowska polska miniaturzystka. Oficyna Gryf, Wrocław 2001
4. Encyklopedia filatelistyki. Warszawa 1993
5. Encyklopedia katolicka, t. III. KUL Lublin 1995
6. Rudolf Fischer-Wollpert, Leksykon papieży. Znak Kraków 1990
7. Tomasz Konar, Mistrzyni miniatur. „Przegląd Filatelistyczny” 2013 nr 6
8. Bogdan Michalak, Kazimiera Dąbrowska – projektantka znaczków watykańskich. „Filatelista Tematyk” Mutacja D-31 r. XI, 1987 nr 3
9. Bogdan Michalak, Miniatury i znaczki pocztowe Kazimiery Dąbrowskiej. „Przewodnik Katolicki” 1986 nr 20
10. Michel Europa Katalog 2001/2002. Band 2: Sűdeuropa. Műnchen
11. Miniatury polskie od XVII do XX wieku. Katalog zbiorów oprac. Halina Kamińska-Krassowaka. Muzeum Narodowe w Warszawie. Galeria Sztuki Polskiej. Warszawa 1978
12. Od miniatury do znaczka pocztowego. Sztuka Kazimiery Dąbrowskiej. „Filatelista” 1958 nr 11
NOTA O AUTORZE
JERZY BIELAWSKI urodził się 31. maja 1942 r. w Kaliszu. Magister filologii polskiej, profesor szkoły średniej, absolwent studium podyplomowego z bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Filatelistyką zainteresował się w wieku szkolnym. Do Polskiego Związku Filatelistów wstąpił w 1974 roku w Kole Miejskim w Kaliszu. Opiekun MKF w Liceum Ekonomicznym w Kaliszu (1972-1974). Inicjator i rzecznik utworzenia Okręgu Kaliskiego PZF (1980). Organizator działu wydawnictw z zakresu filatelistyki i historii poczty w Bibliotece Głównej (1986), w okresie pełnienia funkcji dyrektora Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu. Przewodniczący Komisji Historyczno-Badawczej Okręgu (1981-1983). Członek Zarządu Okręgu Kaliskiego (1987) i przewodniczący Komisji Propagandy i Wydawnictw. Sekretarz (1997-2001) i prezes Zarządu Okręgu (2002) oraz członek ZG PZF (2002-2012). Członek Klubu Zbieraczy Znaków Pocztowych o Tematyce Religijnej „Św. Gabriel”(1986), przewodniczący Grupy Kaliskiej Klubu (1999). Współtwórca i redaktor naczelny kwartalnika „Filatelista Kaliski” (1995). Autor publikacji: Calisiana w filatelistyce (2000); 50 lat filatelistyki kaliskiej (2004); Skromna Polka genialną artystką miniatury, w 125.rocznicę urodzin Kazimiery Dąbrowskiej (2015), Słownika filatelistów polskich (2016, wersja elektroniczna na stronie ZG PZF), monografii 40 lat Okręgu Kaliskiego Polskiego Związku Filatelistów (2020) oraz licznych artykułów ogłaszanych w pismach: „Filatelista Kaliski”, „Filatelista”, „Filatelistyka”, „Przegląd Filatelistyczny”, Informator Klubowy „Święty Gabriel” oraz w prasie lokalnej. Autor katalogów kaliskich wystaw filatelistycznych (1996,1999,2004,2009). Absolwent Studium Filatelistyki PZF (1998). Członek Polskiej Akademii Filatelistyki (2004). Autor prezentacji multimedialnej p.t. „Polskie piśmiennictwo filatelistyczne – przegląd wydawnictw zwartych” na XXIII Konferencji PZF (Ciechocinek 2016) i opracowania „Filatelistyka i historia poczty przedmiotem polskich publikacji zwartych” (Katalog KWLF „Iława 2016”). Redaktor naczelny „Historyczno-Badawczego Biuletynu Filatelistycznego” (2012-2018). Sędzia konkursowy I klasy. Delegat na Walne Zjazdy PZF: XVIII Ciechocinek 2002, przewodniczący Komisji Uchwał i Wniosków; XIX Lubin 2006; XX Polkowice 2011. Uczestnik Nadzwyczajnych Zjazdów PZF: Warszawa 3.06.2012; Katowice 13-14.10.2012. Członek (2000-2004) i przewodniczący Komisji Literatury ZG PZF (2004). Członek Kapituły Medalu „Za Zasługi dla Rozwoju Publikacji Filatelistycznych” (2004-2016). Członek Polskiej Kapituły Filatelistycznej (2004-2006) i przewodniczący jej przedstawicielstwa w Okręgu Kaliskim (2008-2011). Wystawca eksponatów w klasie tematycznej: „Ekumenizm w dziejach chrześcijaństwa” i „Rok Liturgiczny w Kościele katolickim” oraz w klasie literatury. Kolekcjoner znaków pocztowych z Janem Pawłem II, zbiorów tradycyjnych PMW, Watykanu i zbioru tematycznego „Historia literatury znaczkami pisana”. Współorganizator wystaw okręgowych (1977,1996,1999) i organizator w Kaliszu Ogólnopolskich Zjazdów Klubu „Św. Gabriel” (2003 i 2009); KWF „Kalisz 2004”; wystawy literatury filatelistycznej (2005); WF o Tematyce Religijnej „Kalisz 2009” i pokazów filatelistycznych: „Jan Paweł II – filatelistyczne wspomnienia” (2006): „Kalisz i gubernia kaliska w dokumentacji pocztowej”(2007); „Bibliofilatelia – sztuka łączenia kolekcjonerskich pasji” (2008); „Jan Paweł II – w 15. rocznicę wizyty kaliskiej” (2012); „Historia literatury znaczkami pisana, w 175.rocznicę urodzin Adama Asnyka” (2013). Autor prezentacji multimedialnej przedstawiającej 60 lat filatelistyki kaliskiej (2014). Organizator obchodów jubileuszu 20-lecia „Filatelisty Kaliskiego” w 35. rocznicę utworzenia Okręgu Kaliskiego PZF (2015) i dwóch projektów filatelistycznych związanych z historycznymi wydarzeniami, jak: 150. rocznica urodzin Józefa Piłsudskiego (2017) i 100. rocznica odzyskania przez Polskę Niepodległości (2018). Za działalność filatelistyczną wyróżniony Złotą Odznaką Honorową PZF (1988); złotą odznaką „Za Zasługi dla Polskiej Filatelistyki” (2008), odznakami 50- i 60-lecia PZF, tytułem honorowym „Zasłużony dla Okręgu Kaliskiego PZF”(2002) i „Zasłużony dla Okręgu Częstochowskiego PZF” (2006). Nominowany przez Polską Kapitułę Filatelistyczną PZF do Statuetki „Prymus” w kategorii „Indywidualność Roku 2003”. Laureat „Prymusa” w kategorii „Najlepszy Publicysta Roku 2004”. Trzykrotny laureat Medalu „Za Zasługi dla Rozwoju Publikacji Filatelistycznych” (2005,2009,2015). Na XX Walnym Zjeździe PZF (Polkowice 2011) otrzymał godność Członka Honorowego PZF. Laureat nagrody prezydenta Kalisza za osiągnięcia w dziedzinie krzewienia kultury filatelistycznej w mieście (2000,2005,2008). Wyróżniony przez Prezydenta Miasta Kalisza tytułem i medalem Honorowy Przyjaciel Kalisza (2014). Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1978), wyróżniony odznakami Zasłużony Działacz Kultury (1980) i Za zasługi dla województwa kaliskiego (1984) oraz nagrodą ministra kultury i sztuki za upowszechnianie polskiej literatury współczesnej (1989).
Comments